“Zazen” nedir ? sorusunu yanıtlamadan önce size yaşadığım bir olayı anlatmak istiyorum.
Bundan sanıyorum 5- 6 sene önceydi, iş yerinden çok sevdiğim bir arkadaşım ile sohbet ederken konu “yoga” yapmaya geldi ve birlikte yogaya gitme kararı aldık. Tam da o sırada Yoga ile tanışma fırsatı veren 4 derslik bir kampanya ilanı da vardı ve bu ilanı değerlendirip bir yoga deneyimi yaşamaya karar verdik. Detayları atlayacağım ama ilk ders benim için o kadar fiyaskoydu ki anlatamam. Kendimi hiçbir şekilde yapılanlara veremedim, zaman zaman bir gülmedir tutturdu.. Bir ara yer uzanıp, yoga öğretmenin “hiçbirşey düşünmeyin zihninizi boşaltın” mesajından sonra, ben kendimi yerde uzanmış herşeyi aynı anda düşünürken bulmuştum. Yani o an bırakın zihnimi boşaltmayı, tamamen düşüncelerle doldurmuştum. 4 Derslik yoga deneyiminden sonra bir daha da yoga yapamadım. Bana uygun birşey olmadığını düşündüm hep.
“Zazen” kelimesinin anlamına gelince, “Zazen“ de Budizmde oturarak yapılan bir meditasyon yöntemi. Amaç, zihni ve bedeni sakinleştirmek, tüm meditasyon yöntemlerinde olduğu gibi. Benim bu konularla ilgili bir bilgi birikimim olmadığı için çok şey bilmiyorum ve “Zazen” kelimesine de ilk defa bugün “Benim Balığım Yaşayacak” kitabında rastladım. Evet, bu kitabı okumaya halen devam ediyorum, zaten çok kalın bir kitap. Bundan önceki “Evden Ayrılmanın Faziletleri” isimli yazımı da yine bu kitaptan aldığım bir bilgi ile yazmıştım.
Her neyse, “Zazen“’e tekrar dönüş yaparsak, nasıl yapıldığı ile ilgiliyi bilgiyi, okuduğum kitaptan size birebir yazarak aktaracağım. Daha doğrusu, romanın kahramanı Nao’nun dilinden. 🙂
“Önce oturman gerekiyor, muhtemelen şu anda da oturuyorsundur zaten. Geleneksel yöntem, yerdeki bir zafuya (bir çeşit üstüne oturulan yastık), bağdaş kurarak oturman fakat sen istersen sandalyeye de oturabilirsin. Önemli olan duruşunun iyice dik olması, kamburunu çıkarmaman ve herhangi bir şeye yaslanmaman.
Şimdi ellerini kucağında, sağ elinin parmakları sola, sol elinin parmakları sağa ve avuç içlerin yukarıya bakacak şekilde birleştir. Sol elinin sırtı, sağ avcunun içinde olsun ve karşılıklı gelen başparmaklarının uçlarını birleştirerek küçük bir daire oluştur. Başparmaklarının birleştiği seviye göbek deliğinin hizasında olsun. Jiko, ellerini bu şekilde birleştirmeye hokkai jo-in (Kozmik mudra) dendiğini ve kucağında kocaman, güzel bir yumurta tutuyormuş gibi yapılan bu hareketin kozmik evreni simgelediğini söyledi.
Şimdi sadece rahatla ve hareketsiz otur, nefesine odaklan. Bunu gözünde fazla büyütme ama. Nefes aldığını düşünüyor gibi değil; faka düşünmüyor gibi de değil. Plajda oturmuşsun ve dalgaların kuma vurmasını ya da uzakta oynayan, tanımadığın çocukların seyrediyor gibi. Yani etrafında olan biten her şeyin farkındasın; hem içinin hem de dışının, nefes alıp verişinin, çocukların, dalgaların ve kumların…”
Bu satırları okuduğumda kısa bir Zazen yapmak istedim ama, kızım uyanıp “anneeeee kahvaltıda bana yumurta yapar mısın” diye olanca yüksek sesiyle bağırınca bende Zazen mazen gitti. 🙂 Başka sakin bir zamana artık.
Ben Zazen ile bugün tanıştım ama meditasyon ile ilgili çalışmalar yapan ve bilgisi olanlar mutlaka bu konuyu biliyordur. Bu işin felsefesi çok derin ve bolca araştırmalar yapmak gereken bir konu. Öğrenilecek çok şey var.
Ama şunu biliyorum ki, çok fazla şey düşünüyoruz günlük hayatta ve kafamızda binbir şeyler dolanıyor. Zihni ve bedeni sakinleştirmek, odaklanmayı öğrenmek gerekiyor. Bunun için meditasyonlar iyi bir araç galiba.. Ama bunu yapmak da sabır isteyen bir iş, çünkü ilk seferde zihni sakinleştirmek ve odaklanmak kolay bir şey değil.
Bol Zazen’li günler 🙂
