Bundan 50 yıl önce Amerikalı bilim insanı, kadın sosyolog Prof. Harriet Zuckerman bir çalışma yapar. Çalışmanın amacı bilim insanlarının tek başlarına mı yoksa grup halinde çalıştıklarında mı başarılı olduklarını anlamaktır. Harriet Zuckerman, 41 Nobel Ödülü alan bilim insanı ile görüşür, araştırmalar yapar ve ilginç bir sonuçla karşılaşır. Nobel ödülünü kazandıktan sonra pek çok ödül sahibi bilim insanı çalışma gruplarına katılmada çekimser davranmıştır. Çünkü bütün bir grubun çalışmasında, Nobel ödüllü oldukları için kendilerine daha fazla kredi verilmektedir ve bundan da rahatsızlık duymaktadırlar.. Oysaki yapılan çalışmanın başarısı tüm grubun katkısına bağlıdır.
Sonuç olarak, en çok tanınan, ünlü olan kişi en büyük krediyi alan kişi olmaktadır. Hatta biri şöyle der, “Dünya birine kredi vermek konusunda çok enteresan bir yer. Bütün krediyi zaten çoktan ünlü olmuş kişilere vermeye eğilimliler.”
Ünlü, güçlü bir insansan, yaptıkların daha çok konuşulur, çok az bir emeğin olsa bile tüm başarı sana mal edilir. Ünlü değilsen başarılı olduğun konuşulmaz. Bugün sosyal medya da en açık halini yansıtıyor sanırım.
Oysaki, her yaratıcı kişiliğin arkasında pek çok kişin emeği vardır, bulunduğu zamanların ve mekanların desteği vardır. Newton da en güzel şekilde bunu söylemiştir. “Eğer daha ileriyi görebildiysem bu devlerin omuzlarında durduğum içindir.”
Pazar günü “Survivor Panorama” isimli bir programa denk geldim, Survivor’un kendisini çok az izledim ama panorama programımı ilgimi çekti. Adadan ilk haftada elenen bir yarışmacıyı programa konuk etmişlerdi ve neden elendiği ile ilgili konuşuyorlardı. Varılan sonuç ise çok ilginçti; yarışmacı, oyunlarda takımına da puan kazanmıştır ama diğer yarışmacılara göre başarısını çok vurgulamamış, konuşmamış, takımda kendisini çok ön plana çıkarmamıştır. Hep ılımlı bir kişi de olmuştur. Yarışmacı en sonunda şöyle dedi, “Yaptıklarım zaten ortadaydı, görünüyordu, anlatmaya, tekrar vurgulamaya ihtiyaç duymadım“.
Ama programdakiler bunun yeterli olmadığını vurguladı. Tam da Zuckerman’ın keşfinin anlattığı gibi; Yapmak yeterli olmuyor.
Harriet Zuckerman bu keşfi yapmıştı ama bugün bu keşif “Matthew Etkisi” olarak biliniyor. İsim, İncil’den geliyor. Zuckerman’ın bulgularına bu ismi Robert Merton isimli bir sosyolog verdi. Merton, 20 yüzyılın ünlü düşünürlerinden biri. Zuckerman’ın keşiflerine Merton da destek vermişti ve çalışmalarını bu bulgular ışığında ilerletti. Zuckerman bu keşfi yapmıştı ama kendisi de aynı şeyi yaşamıştır. Zuckerman’ın yaptığı çalışmanın övgüsü eşi Robert Merton’a gider, eşi daha çok konuşulur.
Kaynak: Bir Atı Kanatlandırma Sanatı, Kevin Ashton,
https://en.wikipedia.org/wiki/Harriet_Zuckerman
