Çok farklı bir devirde yaşıyoruz. Benim zamanımda el işleri dersi varken şimdi robotik kodlama dersleri var. Bu arada keşke halen her okulda el işi atölyeleri, ahşap atölyeleri de olsa. Çünkü bunların da Maker olmakta, İnovatif düşünmede bana göre çok önemli yeri var.
Zaman zaman bilim şenliklerinde ve atölyelerde çocukların yapmış oldukları projeleri gözlemliyorum ve hatta dinliyorum. Sonra da onlara şunu soruyorum, İnovasyon nedir?
Bu kelimeyi hiç duymayan ya da bir kere duyup fakat anlamını bilmeyen çocuklarımızın sayısı inanın çok ama çok fazla. Hatta tamamı diyebilirim.
Teknolojiyi takip emek, çocuklarımızı bu teknolojiye uygun olarak yetiştirmek için çok önemli bazı kavramları, bilgileri ve temel düşünce sistematiğini de öğretmek gerekiyor. İnovasyonu, proje sistematiğini öğretmeden, üretmenin deneyimini yaşatmadan, fikri mülkiyet haklarından bahsetmeden, girişimci olarak düşünmelerini sağlamadan çocuklara kodlama öğretip geçmenin bana göre çok da büyük bir esprisi yok. Bu benim düşüncem!
Peki, önce ne yapmak gerekiyor;
Çocuklara, öğrencilere ve hatta gençlerimize önce İnovasyonu anlatmalıyız. İnovasyonun sürekli geliştirilen ve çalışan bir süreç olduğundan bahsetmeliyiz. Ben halen sanayide çalışmalarımı yürütürken İnovasyon ve proje konusunda deneyimi ve bilgisi olmayan, kavram ve anlayış birliği kargaşası yaşayan gençlerimizle karşılaşıyorum.
Nasıl fikir üretebileceklerini göstermeliyiz. Çocuklar fikirlerini paylaşmada zaten cesurlar. Güzel fikirler de üretiyorlar. Onlara bir probleme çözüm üretirken farklı açılardan nasıl bakabileceklerini, hangi tekniklerle fikirler üretebileceklerini anlatmalı ve göstermeliyiz.
Proje ve proje yönetimi konusunu anlatmalıyız. Amaç, hedef, başarı göstergeleri, risk planı, projeyi geliştirme, prototip yapma ve pilot uygulamalar konusunda bilgi vermeliyiz. Böylelikle öğrendikleri bilgileri bir proje sistematiği içerisinde üretme ve geliştirmeleri mümkün olacaktır. Bir gün bir öğrencimizin yapmış olduğu bir kodlama esaslı bir proje çalışmasının amacını ve hangi probleme çözüm getirdiğini sormuştum; amacı yok, öylesine yaptık demişti demişti öğrenci.
Girişimci düşünmeyi ve bir girişimci gibi çalışmayı öğretmeliyiz. Girişimciliğin sadece bir şirket kurup para kazanmaktan ibaret olmadığını anlatmalıyız. Bir kurumda çalışsa bile girişimci olabileceğini, bir girişimci olarak düşünebileceğini ve üretebileceğini göstermeliyiz. Sosyal girişimciliğin de çok önemli olduğunu anlatmalı ve uygulamalarla pekiştirmeliyiz.
Tasarımı anlatmalıyız. Hayatımızın her alanında tasarım var. Onlara tasarımı anlatmalı ve göstermeliyiz. Tasarım yeteneklerini geliştirmeliyiz.
Fikri Mülkiyet hakları konusunda bilgilendirmeliyiz. Çocuklara fikri mülkiyet haklarından, patentten, markadan, endüstriyel tasarım çalışmalarının korunmasından bahsetmeliyiz. Atölyelerde çocuklara patent taramasını anlatırken o kadar kolay ve hızlı özümsüyorlar ki. Onları büyük hayranlıkla izliyorum. Bir buluş yaparken, bu buluşun daha önce yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiğini, ya da bir buluş yaptıklarında bunun yasal olarak korunmasının gerektiğini bilmeliler. Bir fikir üretirken bile patent taramasının önemli ve gerekli olduğunu anlatmalıyız onlara.
Kodlama öğrenmek, yazılım öğrenmek çok güzel ve bir o kadar da önemli. Her çocuk ve hatta her yetişkin öğrenmeli. Bunu daha önce yazdığım “Çocuklar Kadar Anne ve Babalar da Kodlama Öğrenmeli” başlıklı yazımda da anlatmıştım. Ama herkes yazılımcı olacak, kodlama konusunda uzmanlaşacak diye bir husus da yok. Önemli olan hangi mesleği yaparsak yapalım öğrendiklerimizi uzman olduğumuzda konularda kullanmaktır, bilgimizi geliştirmektir. Bunun için de yukarıda bahsettiğim konular konusunda çocuklarımız, gençlerimiz ve hatta biz yetişkinler de bilgi ve deneyim sahibi olmalıdır.
Okullarımızda artık, STEM atölyeleri, inovasyon merkezleri, binaları kuruluyor. Bunlar çok güzel şeyler. Yapılmalı da. Ama bir şeyi de unutmamak lazım; eğitim sistemimizde de yukarıda bahsettiğim temel konuları anlatmak ve deneyimleterek öğretmek gerekiyor.
Sonrasında çocuk zaten öğreneceği her bilgiyi nerede ve nasıl kullanacağını bilecek ve sürekli geliştirecektir.
