Çok istediğiniz bir şeyi ararken ya da araştırırken, karşınıza hiç aramadığınız şeylerin çıkması veya aklınıza farklı konuların gelmesi sanıyorum tanıdık bir deneyimdir. Geçenlerde benim için çok önemli bir dokümanı evde ararken, aradığım doküman dışında, uzun zaman önce aradığım ama sonra aramayı bıraktığım pek çok şeyi buldum. Sonra bulduklarımla ilgili aklıma farklı şeyler geldi. Aradığım dokümanı da halen bulamadım bu arada. 🙂
Normal hayatımızda ve iş hayatımızda da buna benzer durumlarla karşılarız. Örneğin bir proje üzerinde çalışırken karşılaştığımız bir bilgi bizi farklı düşüncelere götürür, projeden alakasız fikirler üretiriz. Bazen bu farklı bilgileri kullanmayı da atlarız. Odaklandığımız şeye yeniden döner ve onun üzerinde kafa yormaya devam ederiz. Çünkü başladığımız şeyi bitirmek ana hedefimizdir. Halbuki o anda bulduğumuz bilgiden, aklımıza gelen bir fikirden harika başka işler veya projeler de çıkabilir. ABD’li ruhbilimci, yazar ve mucit B.F. Skinner da; “İlginç bir şey bulduğunuzda elinizde uğraştığınız şeyi bir kenara bırakın ve bulduğunuz yeni şey üzerinde çalışmaya başlayın” vurgusunu yapmıştır.
Aslında buna Kazara Yaratıcılık diyoruz. Bilim ve Teknoloji tarihine baktığımızda da icat edilen pek çok şeyin kazara bulunduğunu, buluş sahibinin aslında o sırada başka bir konu üzerinde çalışırken bu buluşu icat ettiğini görürüz.
Bir örnek vermek gerekirse; Alexander Fleming, ölümcül bakteri üzerinde çalışmalarını yürütürken korunmasız bir kültürde oluşan Küfü fark etti. Alexander Fleming bir fizikçiydi. Fleming fark ettiği şeyi ilginç buldu, buna değer verdi ve bu konuda da çalışmaya karar verdi. Bunun sonucunda da milyonlarca insanın hayatını kurtaran penisilin bulundu.
Aslında hayatlarında önemli buluşlar icat etmiş kişilere baktığımızda kazara yaratıcılığın bizzat peşinde olduklarını görürüz. Yani o an fark ettikleri şeyin peşini bırakmazlar ve sonuna kadar giderler. Fakat bir çok kişi fırsat ayağına geldiğinde onu görmez, çünkü daha önce planladığı şeyi bitirmekle meşguldür. Sadece bu konuya odaklanmıştır. Bundan dolayı da yaratıcı, özgün fikirlerin üretilmesine de olanak sağlayamazlar.
Buradan gelmek istediğim konu aslında çocuklar. Çocukları gözlemlediğinizde onların da kazara yaratıcı olmanın peşinde olduklarını görürüz. Bir konu üzerinde çalışırken, oyun oynarken veya yeni bir bilgi öğrenirken fark ettikleri diğer şeylerin peşini bırakmazlar ve yeni şeyler üretmeye çalışırlar. Merakları ve ilgileri oldukça yüksektir. Çocuğunuzla bir konuyu konuşurken onun konuşulan konudan farklı başka şeylerle ilgili sorular sorması, bir oyun oynarken başka oyunlar keşfetmesi, bazen ödevini yaparken başka bir şey düşünmesi ve ilgisini buna vermesi de bu yüzdendir.
Böyle durumlarda yapılmasını önereceğim şeyler aşağıdaki davranışlar olacaktır;
*Onların kazara bulduklarının peşinden gitmelerine destek vermek
*Bilgiyle desteklemek
*Nasıl araştırılacağını göstermek
Destek Alına Kaynak : Michael Michalko “Yaratıcı Dehanın Sırları”
